تجهیزات موردنیاز در معدنکاری و ساخت سایت‌های معدنی نقشی کلیدی در تحقق اهداف عملیاتی و تجاری شرکت‌های معدنی دارند. اکثر شرکت‌های معدنی در هنگام خرید تجهیزات یا شروع فعالیت‌های جدید با چالش سنجش بهینگی در خرید یا اجاره ماشین‌های سنگین معدنی مواجه می‌شوند.
علاوه‌براین، در بسیاری از موارد شرکت می‌تواند فعالیت‌های فرعی یا اساسی در فرایند استخراج را به شرکت‌های دیگر بسپارد و خود به امور مدیریت فعالیت‌ها بپردازد. این برون‌سپاری، هم‌زمان با ریسک ناکارآمدی پیمانکار معدنی، می‌تواند هزینه‌های اجرایی را نیز افزایش دهد.
با این توضیحات، داشتن برنامه‌ای تحقیق‌شده و چهارچوبی مشخص برای تصمیم در خرید یا اجاره تجهیزات معدنی الزامی است. همچنین، و بخصوص با توجه به حساسیت فعالیت‌های معدنی، سطوح محرمانه‌ای از فعالیت‌ها و دسترسی به منابع معدنی و سرمایه‌گذاری‌های کلان در آن، برون‌سپاری تجهیزات (اجاره تجهیزات) و عملیات مختلف معدنی چالشی همیشگی در مدیریت معادن است.
خریدن یا اجاره تجهیزات معدنی، کدام به‌صرفه‌تر است؟
ماشین‌آلات معدنی معمولاً عظیم و باقدرت مانور بالا هستند. چنین عظمتی، هزینه‌های خرید و نگهداری عظیمی را نیز می‌طلبد. به همین دلیل، بیشتر شرکت‌های معدنی کوچک و بزرگ در هنگام شروع یا توسعه عملیات خاصی، با این سؤال روبرو می‌شوند که آیا باید ماشین یا ماشین‌های موردنیاز را بخرند یا به‌صرفه‌تر است که آن‌ها را اجاره بگیرند.
در سال‌های اخیر، به‌ویژه به دلیل افزایش تقاضا در بخش معدن و استفاده از مواد معدنی در تحولات دیجیتال و انرژی، فروش تجهیزات معدنیِ مختلف به‌طور میانگین ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش‌یافته است. بنابراین، مدیران معدنی از خود می‌پرسند که آیا باید دست از اجاره کردن ماشین‌های سنگین معدنی برداریم و در خرید آن‌ها سرمایه‌گذاری کنیم؟
یک جواب کوتاه به این سؤال این است که، بستگی دارد چه فعالیتی و با چه ماشینی مدنظر شماست. ساختار هر شرکت و فعالیت‌های در دست اقدام و پیش روی آن منحصربه‌فرد است یا خیر؛ بنابراین، تصمیم برای خرید تجهیزات جدید باید متناسب با وضعیت عملیاتی شرکت و قدرت مانور مالی آن باشد. همچنین، باید تصویری نسبتاً روشن از آینده بلندمدت فعالیت‌های خود داشته و افق حرفه‌ای روشنی ترسیم کرده باشید.
در چه مواقعی بهتر است که تجهیزات معدنی را اجاره کنید؟
اجاره کردن تجهیزات معدنی معقول و بهینه خواهد بود، اگر شرکت معدنی یک یا چند معیار از لیست زیر را داشته باشد:
- وقتی فضای نگهداری مناسبی در اختیار ندارید: تخصیص مکان برای تجهیزات غول‌پیکر و گران‌بهای معدنی و نگهداری از آن‌ها در بازه‌های بلندمدت ممکن است بسیار هزینه‌بر باشد. چنین فضایی نیازمند محیطی خشک، ایمن و پوشیده است. اگر شرکت معدنی به چنین مکان ایمن و استانداردی برای نگهداری از تجهیزات معدنی دسترسی ندارد، اجاره تجهیزات معدنی بسیار معقول‌تر است.
- وقتی شرکت تکنسین و راننده ماهری در اختیار ندارد: نباید فراموش کرد که قیمت ماشین‌ها تنها هزینه موردنیاز در بهره‌گیری از آن‌ها نیست. درواقع، در حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد از هزینه‌ها در معدن صرف تعمیر و نگهداری تجهیزات آن می‌شود. علاوه‌براین، شرکت معدنی به رانندگان و اپراتورهای حرفه‌ای نیاز دارد که در صورت خریداری ماشین‌آلات و خودروهای معدنی، باید به‌صورت تمام‌وقت استخدام شوند. باوجوداین، وقتی شرکت تجهیزات را اجاره می‌کند، معمولاً شرکت اجاره دهنده نگهداری و تعمیر آن‌ها را به عهده دارد و حتی راننده و اپراتور ماهر را نیز در اختیار شرکت معدنی قرار می‌دهد.
- اگر تنها برای مدت کوتاه به وسیله یا خودرو خاصی نیاز دارید: در بیشتر مواقعی که فعالیت معدنی کوتاه است و طرح‌های توسعه‌ای به همراه ندارد، ازنظر مالی تصمیم بهینه‌تر اجاره تجهیزات معدنی است. حداقل، آن دسته از تجهیزاتی که مختص آن پروژه هستند و شرکت آینده روشنی در استفاده از آن‌ها ندارد، بهتر است اجاره شوند.
- وقتی به وسیله‌ای بسیار تخصصی نیاز دارید: اموال معدنی چون کامیون‌های حمل سنگ معدن جزء تجهیزات همیشگی و عمومی در معادن‌اند؛ بنابراین، خرید آن‌ها بسیار توجیه‌پذیر و به‌صرفه است. از طرفی، برای تجهیزاتی که بسیار تخصصی هستند و به‌ندرت در پروژه‌های شرکت بروز می‌کنند، هیچ لزوم و منطقی در خریدشان نیست.
خلاصه‌ای از مزایا و معایب اجاره کردن تجهیزات معدنی
در ادامه مجموعه‌ای از معایب و مزایای اجاره تجهیزات معدنی را به‌صورت یک چک‌لیست ارائه می‌کنیم.
مزایا
- عدم نیاز به برنامه‌ریزی برای تعمیر و نگهداری
- امکان تأمین سرمایه موردنیاز برای به اختیار گرفتن تجهیزات با بودجه پایین و در توان شرکت
- کاهش ریسک‌هایی چون استهلاک ماشین یا از رده خارج شدن ماشین و عدم دریافت مجوز برای فعالیت در سایت‌های دیگر
- امکان استفاده مکرر از ماشین قبل از خرید آن و بررسی انواع مختلف برای هدف قرار دادن بهترین محصول و خرید آن در آینده
- پشتیبانی تیم متخصص از شرکت اجاره دهنده: شرکتی که تجهیزات خاصی را اجاره می‌دهد سال‌ها با آن دست‌وپنجه نرم کرده و اجزای مختلف آن را به‌خوبی می‌شناسد. همچنین، تیمی متخصص برای پشتیبانی از تجهیزات در هنگام استفاده و در زمان‌های حساس بهره‌برداری حاضرند
- امکان استفاده از تجهیزات بسیار تخصصی و انواعی که تنها در فعالیت‌های محدودی کاربرد دارند
- خدمات حمل‌ونقل: حمل‌ونقل تجهیزات سنگین معدنی بسیار پرهزینه و پر ریسک هستند. در صورت اجاره این تجهیزات سنگین معدنی، شرکت تأمین‌کننده معمولاً چنین خدماتی را نیز در اختیار شرکت معدنی مشتری قرار می‌دهد.
معایب
· هزینه‌های گزاف در استفاده بلندمدت: اگر از تجهیزات خاصی برای مدتی طولانی استفاده کنید، هزینه‌های بسیار بالایی بر شرکت معدنی شما اعمال خواهد شد. متناسب بازمان استفاده از دستگاه یا خودرو معدنی، اجاره آن معقول یا پرضرر است.
- تلاش برای پایان دادن به یک پروژه به جهت استفاده از ماشین‌های اجاره‌ای گران‌قیمت: در بعضی مواقع، مدیر پروژه معدنی به دلیل اجاره گزافی که شرکت باید برای تجهیزات خاصی پرداخت کند، کل پروژه را به چالش می‌کشد و تلاش می‌کند فعالیت‌ها را در زمانی کوتاه، اما با ریسکی بالاتر، به پایان رساند.
- کنترل کمتر بر نحوه بهره‌برداری از تجهیزات معدنی اجاره‌ای: در مواقعی که قراردادی با شرکت‌های اجاره دهنده تجهیزات معدنی امضاء می‌کنید، آن‌ها معمولاً شیوه‌ها و میزان استفاده را محدود می‌کنند و شما چاره‌ای جز پیروی از این دستورالعمل‌ها ندارید.
- عدم دسترسی همیشگی به ماشین‌آلات معدنی اجاره‌ای: وقتی هدف‌گذاری شما اجاره انواع خاصی از ماشین‌آلات معدنی باشد، در مواقعی که آن‌ها در دسترس نیستند، کل پروژه معدنی شما دچار رکود خواهد شد.
در چه مواقعی بهتر است که تجهیزات معدنی را بخرید؟
در موارد زیر، خرید تجهیزات معدنی با احتمال بالا گزینه‌ای بسیار مناسب‌تر از اجاره آن‌ها است:
- منابع مالی لازم برای خرید تجهیزات را دارید: اگر وضعیت مالی کنونی شرکت خوب است، امکان تأمین فضایی مناسب برای نگهداری تجهیزات گران‌بهای شرکت را دارد و از عهده هزینه‌های آتی در تعمیر و نگهداری و استفاده از آن‌ها برمی‌آید، بهترین گزینه خرید تجهیزات معدنی است. به‌ویژه، در مناطقی که نرخ تورم بسیار بالاست و تجهیزات خود دارایی محسوب می‌شوند، خرید تجهیزات معدنی به‌نوعی سرمایه‌گذاری است.
- اگر در ۶۵ درصد از زمان‌های فعالیت معدنکاری نیاز به استفاده از تجهیزات خاصی دارید، باید آن‌ها را خریداری کنید: عدد ۶۵ درصد یک آستانه تحقیق‌شده ازنظر مالی و عملیاتی است. به این معنی که، اگر در طول سال شرکت معدنی ۳۰۰ روز کاری فعالیت دارد و حدود ۱۹۵ روز از این مقدار را به فعالیت خاصی، همراه با سایر فعالیت‌های معدنی، می‌پردازد، تجهیزات موردنیاز آن را باید خریداری کند. برای مثال، در معادن تقریباً هرروز از کامیون‌های حمل باطله و سنگ‌آهن استفاده می‌شود، پس خرید آن الزامی و یک بایست است و اجاره آن به‌هیچ‌وجه به‌صرفه نیست.
- وقتی به انعطاف بیشتری در فعالیت‌های معدنی نیاز دارید: با داشتن اختیار تام از یک ماشین یا خودرو معدنی، شرکت معدنی می‌تواند به شیوه‌ای که مطلوب آن و در مکان‌های موردنیاز از آن بهره ببرد. بخصوص، وقتی شرکت در چندین سایت معدنی به‌طور هم‌زمان فعالیت می‌کند و دستگاه خاصی در اکثر سایت‌ها نیاز است، اما برای زمان‌های کوتاهی، بهتر است که مالک آن دستگاه باشید تا اینکه آن را اجاره کرده باشید.
- وقتی به یک ابزار معدنی چندکاره نیاز دارید: تجهیزات معدنی‌ای چون ژنراتور، چکش چرخشی یا مته را می‌توان در فرایند‌ها و با اهداف مختلف به کار گرفت. این‌گونه تجهیزات استفاده‌های زیادی دارند و دسترسی همیشگی به آن‌ها یک مزیت اساسی است.
مزایا و معایب خرید تجهیزات معدنی
مشابه با بخش اجاره تجهیزات معدنی، در این بخش نیز مزایا و معایب خرید تجهیزات معدنی را در قالب یک چک‌لیست کاربردی ارائه می‌دهیم:
مزایا
- کنترل کامل: وقتی دارایی معدنی خاصی را خریداری کنید، کنترل شیوه استفاده و میزان آن در دست شما است و هرگز برای نحوه استفاده از آن بازخواست نخواهید شد.
- در دسترس بودن: تجهیزاتی که شرکت معدنی مالک آن‌ها است در هر نقطه و هر لحظه‌ای که شرکت اراده کند به کار گرفته می‌شوند.
- به‌صرفه بودن در استفاده بلندمدت: اجاره تجهیزاتی که به مدت طولانی و به‌دفعات از آن استفاده می‌کنید باعث اعمال هزینه‌هایی به‌مراتب بالاتر از خرید و نگهداری آن‌ها می‌شود. در بلندمدت، شرکت معدنی هر آنچه برای خرید تجهیزات خود صرف کرده را از بهره‌گیری از آن‌ها بازمی‌گرداند و بعد از مدتی به مرحله سوددهی می‌رسد.
معایب
- انعطاف کمتر: وقتی هزینه کلانی صرف خرید یک دارایی معدنی می‌شود، شرکت باید برای سال‌ها با آن سر کند و امکان به‌روز کردن آن در بازه کوتاه‌مدت وجود نخواهد داشت.
- نیاز به مدیریت تعمیر و نگهداری از جانب خود شرکت
- کاهش قدرت مانور مالی و سرمایه‌گذاری شرکت در فعالیت‌های دیگری چون خرید زمین و معادن جدید
چگونه یک سازنده تجهیزات معدنی قابل‌اعتماد پیدا کنیم؟
هر شرکت معدنی که می‌خواهد در صنعت معدن امروز به رقابت حرفه‌ای بپردازد، باید یک تأمین‌کننده قابل‌اطمینان برای تجهیزات معدنی موردنیاز خود داشته باشد. بخصوص با افزایش ورود استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا به صنعت معدن، رقابت در تمام سطوح مدیریتی، اجرایی، سرمایه‌گذاری و حتی ارتباطی افزایش‌یافته است.
در چنین شرایطی، شرکت‌هایی موفق خواهند بود که از بین سناریوهای مختلف، بهترین گزینه‌ها را انتخاب کنند. تأمین‌کنندگان تجهیزات معدنی نیز به همان میزان رشد کرده‌اند و تنوع زیادی در شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات دیده می‌شود. بنابراین، شرکت‌های معدنی علاوه بر رقابت در صنعت خود، باید به فکر انتخابی بهینه از بین تعداد رو به رشد سازندگان تجهیزات معدنی باشند.
در ادامه سؤالاتی را مطرح می‌کنیم که مدیران تصمیم‌گیرنده در معادن باید در هنگام خرید تجهیزات معدنی در کانون توجه قرار دهند و با پاسخ به آن‌ها، طرحی قابل‌اتکا برای انتخاب بهترین تأمین‌کننده داشته باشند.
چه انتظاری از تجهیزات معدنی که می‌خواهید بخرید دارید؟
قبل از هرگونه جستجو، شرکت‌های معدنی باید نیاز خود را بشناسند و در پی درک این موضوع برآیند که به چه دلیل باید دست به سرمایه‌گذاری‌های کلان در خرید تجهیزات جدید بزنند. برای مثال، اگر شرکت معدنی می‌خواهد یک معدن زیرزمینی جدید با وضعیت زمین‌شناسی بررسی‌شده‌ای را بنا کند، باید به دنبال شرکت‌هایی تأمین‌کننده‌ای باشد که متخصص در ساخت تجهیزات برای معادن زیرزمینی هستند و گذشته معتبری در این حوزه دارند.
از طرفی، فعالیت‌های معدنی بسیار پیچیده‌اند و حتی پس از سال‌ها فعالیت حرفه‌ای، مهندسان و مدیران معدنی امکان انتخاب دقیق تجهیزات جدید را ندارند. برای جلوگیری از هرگونه خطای عملیاتی و صرف هزینه‌های کلان در خرید تجهیزات اشتباهی، شرکت باید از مشاوران معدنی و متخصصان این صنعت و بخصوص از مشاوران بخش تجهیزات معدنی کمک بگیرد.
شیوه و کیفیت مشتری مداری شرکت تأمین‌کننده به چه نحوی است؟
از میان شرکت‌های تأمین‌کننده، همیشه به دنبال شرکتی باشید که بهترین خدمات پس از فروش را ارائه می‌دهد. چنانکه عنوان شد، تجهیزات معدنی بسیار پیچیده‌اند و کار با آن‌ها نیز بسیار پیچیده خواهد بود. بنابراین، اگر شرکت سازنده پشتیبانی لازم را به شرکت معدنی ندهد، تجهیزات معدنی خریداری‌شده کارایی بهینه‌ای نخواهند داشت.
آیا در تاریخچه شرکت سازنده نقاط کور و سیاهی وجود دارند؟
اگر شرکت‌ها و خریداران دیگر از شرکت خاصی بدگویی می‌کنند و کیفیت تجهیزات آن‌ها را به چالش می‌کشند، هوشیارانه‌تر عمل کنید. در بازار کنونی، اعتبار کلیدی‌ترین ویژگی در معاملات است.
آیا شرکت تأمین‌کننده از سیستم کنترل کیفیت استانداردی بهره می‌برد؟
اکثر شرکت‌های فعال در ساخت تجهیزات معدنی استانداردهای پذیرفته‌شده و بین‌المللی را در کنترل کیفیت محصولات خود رعایت می‌کنند. به دنبال شرکتی باشید که بهترین و دقیق‌ترین استانداردها را برای کنترل کیفیت محصولات خود اتخاذ کرده است.
به‌ویژه، شرکت‌های سازنده باید برنامه‌ای جامع و قابل‌ارائه برای تعمیر و نگهداری از تجهیزات معدنی ساخت خود داشته باشند. علاوه بر این، شرکت معدنی باید از خدمات پس از فروش و تأمین قطعات موردنیاز آتی توسط سازنده اطمینان حاصل کند.
چقدر پول می‌خواهید پرداخت کنید؟
مطمئناً با افزایش کارایی و کیفیت، قیمت تجهیزات نیز بالا می‌رود. بنابراین، شرکت باید دید روشنی از قدرت مانور مالی و محدودیت آن داشته باشد. شرکت باید توازنی بهینه بین کیفیت و کارایی تجهیزات معدنی موردنیاز و قدرت مالی شرکت در آن حوزه خاص ایجاد کند.
چه ماده معدنی از چه محیطی استخراج خواهد شد؟
استخراج طلا از اعماق ۴ کیلومتری نسبت به استخراج سنگ‌آهن از سطح زمین، تجهیزات معدنی متفاوتی را ایجاب می‌کنند. بهتر است که نوع ماده معدنی را معیاری کانونی در نظر بگیرید و ظرفیت‌های ماشین را نسبت به محیط و خواص شیمیایی ماده معدنی بسنجید.
آیا شرکت سازنده تجهیزات معدنی تجربه‌ای در استخراج مواد معدنی دارد؟
بسیاری از شرکت‌های معدنی قدیمی و پرقدرت، سازندگان یا سهامداران شرکت‌های ساخت تجهیزات معدنی هستند. چنین شرکت‌هایی تجربه‌ای چندین ساله درباره این صنعت و شرایط مختلف و متناظر با آن دارند. بنابراین، به نیازها بهتر پاسخ می‌دهند و درک بهتری از شرایط شرکت معدنی خریدار خواهند داشت.
درنهایت، اگر امکان انتخابی دقیق از بین شرکت‌های سازنده را ندارید، از شرکت‌های واسط و مشاوران معدنی قابل‌اطمینان کمک بگیرید. بخصوص شرکت‌هایی که دسترسی‌ها و ارتباطات بیشتری در صنعت دارند و امکان بررسی حرفه‌ای محصولات و محیط‌های معدنی را خواهند داشت.
در هنگام خرید ماشین‌آلات معدنی دست‌دوم به چه نکاتی باید توجه کرد؟
در بسیاری از مواقع یک گزینه واسط در اجاره یا خرید تجهیزات معدنی جدید، خرید ماشین‌آلات معدنی دست‌دوم است. در ادامه به نکاتی قابل‌توجه در هنگام خرید ماشین‌آلات معدنی دست‌دوم اشاره می‌کنیم. بااینکه ماشین‌آلات مختلف ویژگی‌ها، عملکرد و قیمت‌های متفاوتی دارند، نکات زیر عوامل مشترکی هستند که باید در هنگام خرید انواع دست‌دوم رعایت شوند.
اولین برداشت بسیار مهم است
به‌ظاهر و ریخت دستگاه نگاه کنید و به احساس خود درباره آن متعهد باشید. به‌ویژه، وقتی وسیله معدنی دست‌دومی را می‌بینید و نظر به خرید آن دارید، سؤالات زیر را از خود بپرسید؛ پاسخ به این سؤالات شما را در خریدی موفق یاری می‌کند.
- آیا ماشین معدنی در وضعیت خوبی است، یا اینکه کثیف و رنگ و رو رفته است؟
- چگونه به نمایش گذاشته‌شده است؟ آیا فروشنده قصد پنهان کردن مورد خاصی را دارد؟
- آیا پانل خاصی آسیب‌دیده است؟
- آیا ماشین رنگ‌شده است؟ اگر بله، دلیل آن را بپرسید.
- به نقاط اتصال مهم و قسمت‌هایی با درگیری مکانیکی مهم و سنگین دقت کنید. آیا مورد مشکوکی می‌بینید؟
- آیا نشت روغن در قسمت‌های مختلف وجود دارد؟
این نگاه ظاهری به شما کمک می‌کند تا از وضعیت نگهداری ماشین اطلاع یابید.
تجهیزات معدنی را به‌صورت مکانیکی بیازمایید
استفاده از تجهیزات برای آزمودن عملکرد آن‌ها و قدرت تحمل فشار توسط تجهیزات معدنی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در هنگام خرید ماشین‌آلات معدنی دست‌دوم مراحل زیر را در بررسی وضعیت عملکردی آن طی کنید:
- ماشین را روشن کنید و عملکرد آن را بسنجید. به‌ویژه، قسمت‌های مکانیکی آن را به چالش بکشید.
- ماشین را در جهت‌های مختلف حرکت دهید و کنترل‌پذیری آن را امتحان کنید.
- به دسترسی‌های مکانیکی و عملیاتی اپراتور دقت کنید و میزان سهولت در انجام فعالیت‌ها را بسنجید.
- لاستیک‌ها را به‌دقت بسنجید و ساییدگی‌ها را مدنظر قرار دهید، یافتن منشأ آن‌ها در کارایی ماشین بسیار بااهمیت است.
بررسی موتور ماشین
قلب یک ماشین معدنی، موتور آن است. اکثر ماشین‌آلات معدنی از یک موتور قدرتمند برای اعمال نیرو در حمل، حفاری، فشار آوردن و …، بهره می‌برند. عملکرد بد این قسمت از ماشین، به‌منزله ناکارآمدی کلیت ماشین است.
به‌ویژه، به رنگ دود خارج شونده از اگزوز یا دودکش ماشین دقت کنید. این عمل را در شرایط و فشارهای مختلف تکرار کنید. همچنین، نشت روغن در موتور را جدی بگیرید و اگر موتور پوشیده از روغن کهنه یا تازه است، بهتر است به فکر خرید ماشین معدنی دیگری باشید.
بیشتر ماشین‌آلات معدنی مدرن از سیستم‌های هوشمند و کامپیوتری بهره می‌برند. حتماً این سیستم‌ها را توسط یک متخصص نرم‌افزار و سخت‌افزارهای مختص این تجهیزات بیازمایید. علاوه‌براین، میزان ساعت کار یا طی مسافت ماشین در سلامت آن نقشی اساسی دارد و در غالب موارد شما می‌توانید به این اعداد دسترسی داشته باشید.
قبل از هر نوع بررسی، تحقیق کنید
بهتر است دست‌پر به بررسی و خرید تجهیزات معدنی دست‌دوم بپردازید تا اینکه کورکورانه خریدی بکنید که در مکان‌ها و شرایط دیگری می‌توانستید باکیفیت و قیمت کمتری به آن‌ها دست‌یابید. اینترنت ابزار خوبی برای بررسی ویژگی‌های مختلف از تجهیزات معدنی متفاوت است؛ حتماً از آن بهره ببرید.
همچنین، قیمت‌های روز تجهیزات نو متناظر را بررسی کنید و انواع دست‌دوم آنلاین و قیمت آن‌ها را نیز مدنظر داشته باشید.
۳ نکته اساسی قبل از برون‌سپاری عملیات معدنی
معدنکاری یک کسب‌وکار بسیار رقابتی، سودآور و چالش‌برانگیز است. شرکت‌های معدنی همیشه درحال‌توسعه سایت‌های معدنی و کشف منابع جدید هستند. در این توسعه‌ها، افزایش سطح بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و بهبودِ کارایی شرکت معدنی اصلی‌ترین معیارها در مدیریت معادن‌اند.
فرایندهای پیچیده و سرمایه‌گذاری‌های کلان، مدیران معدنی را به چالش می‌کشند. در برخی از وضعیت‌ها، برون‌سپاری فعالیت‌های معدنی بسیار منطقی‌تر و سودآورتر از اجرای آن‌ها توسط خود شرکت است.
در ادامه به نکاتی می‌پردازیم که می‌توانند راهنمایی خوب برای مدیران معدنی در تصمیم برای برون‌سپاری، عدم برون‌سپاری و نحوه انجام آن باشند.
۱- نیاز خود را بشناسید
برون‌سپاری به مفهوم استفاده از شرکت‌های خارج از سازمان برای انجام عملیات مختلف در سازمان است. اولین گام در این تصمیم مدیریتی، تشخیص نیازهای شرکت معدنی است. برون‌سپاری در صنعت معدن توسط دو عامل زمینه‌ای هدایت می‌شود:
- عوامل تولید
- عوامل مبتنی بر ظرفیت
نکته کلیدی برای شرکت‌های معدنی، شناسایی و ارزیابی اهمیت فرآیندهای برون‌سپاری‌شده برای سازمان است.
به‌طورکلی، فرآیند برون‌سپاری در یک مدل پنج مرحله‌ای تفصیل می‌شود:
- شناسایی فعالیت‌های اصلی و فرعی و تجزیه‌وتحلیل دامنه احتمالی برون‌سپاری و خطرات و منافع مرتبط با آن.
- ارزیابی معیارهای موردنظر از طرف تأمین‌کنندگان (شرکت‌هایی که برون‌سپاری را می‌پذیرند).
- انتخاب و مذاکره با شرکت‌های تأمین‌کننده خدمات موردنظر شرکت معدنی.
- اجرای عملیات توسط شرکت تأمین‌کننده خدمات معدنی.
- ارزیابی عملکرد تأمین‌کننده و شیوه‌های اجرایی آن در بهبود عملیات.
۲- مزایای بالقوه برون‌سپاری
با برون‌سپاری برخی از عملیات و وظایف، شرکت‌های معدنی می‌توانند زمان بیشتری را صرف تمرکز بر اهداف، دستیابی به رضایت مشتریان، دولت و اجتماع، و بهبود درنتیجه نهایی ازنظر سودآوری داشته باشند. درصورتی‌که به‌درستی پیاده‌سازی شود، برون‌سپاری می‌تواند از اجرای عملیات توسط خود شرکت بهینه‌تر باشد.
مزایا شامل نوآوری بیشتر، کیفیت بالاتر، استقلال، کاهش هزینه‌های سربار، انتخاب و تداوم در عملیات و رقابت در صنعت معدن است. برون‌سپاری به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که از مزایای خدمات جامع و تخصصی اضافی بهره ببرند.
به‌ویژه، برون‌سپاری تأمین تجهیزات رویکردی مناسب برای کاهش نیاز شرکت معدنی به سرمایه‌گذاری، ریسک‌های متناظر با خرابی و نیاز دستگاه‌ها به تعمیر و نگهداری و دسترسی به فناوری‌های جدید است.
بااین‌حال، تمام این مزایا باید با پتانسیل‌های کنونی و افق بلندمدت سازمان سنجیده شوند و امکان دسترسی به آن‌ها در صورت برون‌سپاری عملیات یا تأمین تجهیزات خاصی ارزیابی گردند.
۳- بایدها و نبایدهای برون‌سپاری
شرکت‌های معدنی باید قبل از انتخاب یک شریک عملیاتی برای برون‌سپاری، عوامل خاصی را مدنظر قرار دهند. آیا شما و شریک انتخابی‌تان ارزش‌های یکسانی دارید؟ آیا ارائه‌دهنده خدمات، شهرت ثابت‌شده‌ای دارد؟ ثبات مالی آن‌ها در چه وضعیتی است؟ چقدر در آن فعالیت خاص تجربه دارند؟
وقتی به‌درستی استفاده شود، برون‌سپاری می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مفید در تقویت عملکرد، سود و کارایی شرکت‌های معدنی عمل کند. بایدونبایدهای زیر در هنگام تصمیم به برون‌سپاری مهم‌اند:
آنچه باید انجام دهید
از برون‌سپاری به‌عنوان ابزاری ناب در رشد و کاهش بار عملیاتی استفاده کنید. برای به حداکثر رساندن مزایای برون‌سپاری، شرکت‌های معدنی باید از آن در گسترش استعدادهای خود و صرفه‌جویی در هزینه‌ها بهره بگیرند. برون‌سپاری به شرکت‌های معدنی این امکان را می‌دهد که با تغییرات در تقاضا سریع‌تر انطباق یابند، کارمندان بهتری را جذب کنند و با فناوری به‌روز شوند.
مدیران معدنی باید فعالیت‌ها و تجهیزات موقت خود را برون‌سپاری کنند. شرکت‌های معدنی نباید برای فعالیت‌هایی که به‌ندرت به آن‌ها نیاز دارند و انجام می‌دهند سرمایه‌گذاری بنیادی داشته باشند. یکی از بزرگ‌ترین مزایای برون‌سپاری، دسترسی به تجربه‌های ناب است. معدن باید در تمام جنبه‌ها حرفه‌ای و بهینه عمل کند؛ بنابراین، بخش‌هایی که در تخصص و نیاز خود نیست را باید به شرکت‌های حرفه‌ای و فعال در آن فعالیت‌ها بسپارد.
آنچه نباید انجام دهید
شرکت‌های معدنی نباید فعالیت‌ها و تخصص‌های کانونی را برون‌سپاری کنند. کارمندانی که هسته شرکت را تشکیل می‌دهند باید بخشی همیشگی از آن باشند نه بازدیدکنندگانی مقطعی که انگیزه‌ای برای بهبود شرکت ندارند. مدیران باید استعدادهای موجود را حفظ کنند و انواع بالقوه را نیز جلب نمایند.
جمع‌بندی:
یکی از کلیدی‌ترین تصمیم‌های مدیریتی برای هر شرکت صنعتی، تصمیم درباره برون‌سپاری عملیات یا تجهیزات خاصی در عمر حرفه‌ای سازمان است. برون‌سپاری درصورتی‌که به‌درستی انتخاب، مدیریت و ارزیابی شود، می‌تواند میان‌بری در موفقیت شرکت‌ها باشد.
همچنین، خرید تجهیزات گران‌قیمت و تخصصی معدنی یک فعالیت ویژه و قابل‌تأمل در هسته‌های مدیریتی و بخش تأمین معدن است. اگر امکان پرداخت هزینه‌های کلان در خرید را ندارید، به‌جای خرید تجهیزات معدنی ناکارآمد ولی ارزان، انواع دست‌دوم و باکیفیت را تهیه کنید.
برای هر دو چالش بالا، معیارها و ارزیابی‌های مؤثری وجود دارند که شرکت‌های معدنی می‌توانند به‌عنوان چک‌لیست‌هایی در تأمین نیازهای عملیاتی خود به‌کارگیرند. در کانون این معیارها، تحقیق‌های اولیه درباره تأمین‌کنندگان تجهیزات و خدمات ازیک‌طرف و ارزیابی خود شرکت معدنی از طرف دیگر قرار می‌گیرند.
کلمات کلیدی:
ماشین‌آلات معدنی – تجهیزات معدنی – برون‌سپاری – عملیات معدنی – فعالیت‌های معدنی – مدیران معدنی – سایت‌های معدنی – خریدوفروش تجهیزات معدنی
