مصاحبه جناب آقای مهندس هراتیان، مدیر عامل شرکت راهبر فرآیند آریا با ماهنامه اقتصادی پردازش
شرکت “راهبر فرآیند آریا” از شرکت‌های گروه نماد صنعت پارس با بهره‌گیری از توان متخصصان و سال‌ها تجربه کارشناسان از آمادگی خود برای بهره‌برداری از خطوط تولید در کارخانه‌های کنسانتره سنگ‌آهن سراسر کشور خبر داد.
مهندس علی هراتیان، مدیرعامل شرکت “راهبر فرآیند آریا” در گفت‌وگو با ماهنامه تخصصی پردازش با اعلام این مطلب و با اشاره به این‌که بهره‌برداری اصولی و علمی توسط کارشناسان خبره و باتجربه می‌تواند در روند سودآوری شرکت‌ها تأثیر بسیار زیادی بگذارد، گفت: «در فرآیند تولید کنسانتره موادمعدنی، بحث بهره‌وری از جمله موضوعاتی است که کمی مغفول مانده که با پیاده‌سازی نظام‌های مدیریتی و توجه به تجربه و تخصص نیروهای انسانی ماهر سعی کرده‌ایم این خلأ را به شکل حرفه‌ای و کاملاً علمی پر کنیم.»
وی تصریح کرد که در حال‌حاضر شرکت راهبرفرآیند آریا با مأموریت “بهره‌برداری نوآورانه، بهره‌ور و سبز از خطوط تولید کنسانتره سنگ‌آهن، کنسانتره مس و گندله سازی”، بهره‌برداری از کارخانه‌های تولید کنسانتره جلال‌آباد، پایافولاد کویر یزد و بازیافت باطله چادرملو را در دستور کار قرار داده است.
به گفته وی، این شرکت فعالیت در بهره‌برداری از خطوط کنسانتره را از سال ۱۳۹۱ آغاز کرده است و در سال ۹۷ بر پایه تجربیات کسب شده، تعریف و بازطراحی نظام مدیریت بهره‌برداری نوین انجام شد و در سال ۹۸ پیاده‌سازی رویکردهای جدید با یک فعالیت عمیق در زمینه معماری ساختار و سازمان رسماً آغاز گردید. این ساختار به‌گونه‌ای طراحی و معماری شده که ضمن داشتن قابلیت تکرارپذیری در تعداد واحدهای تولیدی مختلف بتواند به‌صورت متمرکز فعالیت‌های کارخانجات را به شکل مستقل بررسی و زمینه افزایش بهره‌وری را فراهم سازد.
هراتیان با تأکید بر این‌که نگاه “حرفه‌ای” و “تخصصی” به بهره‌برداری در خطوط فرآوری معدنی، بسیار ضروری است تصریح کرد که پس از بررسی‌های فراوان و بهره‌گیری از تجارب و دیدگاه‌های خبرگان فنی و مدیریتی به این نتیجه رسیدیم که این بخش از صنعت (صنایع معدنی) به مناسبات و سیاست‌گذاری ویژه نیاز دارد تا به یک نظام بهره‌برداری “بهره‌ور” دست یابد.
او افزود: «برای دستیابی به بهره‌برداری حرفه‌ای و بهره‌ور توجه به دو عامل بالا بودن ضریب، در دسترس بودن ماشین‌آلات و تجهیزات و نیز کنترل فرآیندها و پروسس خط، حائز اهمیت است که در مورد اول برای رسیدن به یک نقطه مطلوب، ضمن توجه به بالا بردن عمر مفید و راندمان ماشین‌آلات، باید یک نظام مدیریت نگهداری و تعمیرات (نت) شامل بازرسی‌های دوره‌‌ای، “نت پیش‌گیرانه” و “نت پیش‌بینانه” طراحی و پیاده‌سازی گردد.»
مدیرعامل شرکت راهبرفرآیند آریا گفت: «ما برای رسیدن به اهداف خود در ایجاد ساختارها و پیاده‌سازی سیستم‌ها و آموزش پرسنل خود از کمک متخصصان حرفه‌ای کشور که در سایر صنایع دارای تجارب خوبی بودند، نیز بهره‌مند شدیم و توجه به آموزش از طریق تأسیس” آکادمی” تخصصی و برگزاری دوره‌های آموزشی هدفمند در رده‌های مختلف از کارگران فنی تا مدیران کارخانه‌های تولید موادمعدنی نهادینه شد.»
هراتیان هم‌چنین در تشریح عملکرد یک‌سال گذشته کارخانه کنسانتره جلال‌آباد خاطرنشان کرد: «علیرغم مشکلات قطع برق در تابستان سال گذشته توانستیم رکورد تولید جدیدی را در این کارخانه به ثبت برسانیم، این در حالی است که در بخش تأمین خوراک هم دچار مشکل بودیم ولی با تلاش هوشمندانه همکاران تولید و ارتقای سیستم‌های نت (نگهداری و تعمیرات) موفق به ثبت بالاترین میزان تولید در ۵ سال گذشته شدیم.»
وی دستاورد دیگر این شرکت در سال گذشته، راه‌اندازی کارخانه تولید کنسانتره سنگ‌آهن شرکت “پایا فولاد کویر یزد” به ظرفیت ۸۰۰ هزار تن در سال را اعلام نمود و افزود: «ما در مدت یک‌ماه به ظرفیت اسمی طراحی شده کارخانه، به‌صورت ماهانه رسیدیم که در نوع خود یک رکورد در کشور محسوب می‌شود، زیرا رسیدن به ظرفیت نامی در چنین کارخانه‌هایی معمولاً چندین ماه و یا نزدیک به یک سال به طول می‌انجامد، اما با تکیه‌بر دانش فرآوری، تجربه و از همه مهم‌تر نیروی انسانی آموزش دیده توانستیم به این موفقیت دست یابیم.»
از دیگر عوامل کلیدی موفقیت این شرکت تعامل درون‌گروهی با دیگر شرکت‌های “گروه نماد صنعت پارس” مانند شرکت” فکور صنعت تهران” پیشرو در طراحی، تأمین، نصب و راه‌اندازی کارخانه‌های فرآوری سنگ‌آهن کشور و شرکت “فکور مغناطیس اسپادانا” بنام‌ترین طراح و سازنده تجهیزات فرآوری معدنی در کشور بوده و هم‌چنین مزیت مهم دیگر ما دراختیار داشتن چندین کارخانه تولید کنسانتره و استفاده به‌موقع و کمک گرفتن از نیروهای کلیدی دیگر واحدها در مرحله راه‌اندازی بوده است. به عبارت ساده‌تر نیروهای کلیدی به‌موقع به کمک هم می‌‌شتابند. مثلاً وقتی یک تجهیز یا ماشینی دارای مشکل می‌شود و نیاز به رفع عیب دارد از طریق همفکری یا جابجایی سریع نیروها مشکلات در کوتاه‌ترین زمان مرتفع می‌شوند.
مدیرعامل شرکت راهبر فرآیند آریا ضمن تشریح کارخانه بازیافت باطله چادرملو که پس از ۹ سال با حداکثر ظرفیت در حال کار کردن است، خاطرنشان کرد که ما در این کارخانه هم، سال گذشته به بیش از ۱۰۰ درصد اهداف دست یافته‌ایم که این موفقیت‌ها نتیجه اجرای استراتژی‌ها و رویکردهای شرکت است که ضمن بهره‌برداری کامل از خطوط فعلی، زمینه افزایش بهره‌وری از همین خطوط را فراهم می‌سازد. این استراتژی‌ها طرح توسعه دو کارخانه که یکی در حال اجرا و دیگری در حال مطالعه است را شامل می‌شود. هم‌چنین در مناقصه بهره‌برداری از سایر خطوط کنسانتره نیز شرکت کرده‌ایم و امیدواریم امسال و سال آتی بهره‌برداری یک خط دیگر کنسانتره به حلقه فعالیت‌های شرکت افزوده شود، این در حالی است که طبق برنامه‌ریزی‌ها، پیش‌بینی شده که در بهره‌برداری خطوط کنسانتره خارج از کشور نیز فعالیت داشته باشیم.
هراتیان گفت: «در سنوات گذشته معمولاً کارفرمایان صنعت برای احداث یک کارخانه، قراردادی با چند شرکت طراحی و مشاوره و نصب تجهیزات، منعقد و رأساً اقدام به مدیریت اجرایی آنها می‌کردند. غافل از این‌که مدل یادشده ضمن زمان‌بر بودن به دلیل پخش شدن مسئولیت‌ها در زمان اجرا، گرفتاری‌های زیادی ایجاد می‌کرد که اجرای پروژه بعضاً پنج تا ده سال به‌طول می‌انجامید. طبیعی است در چنین حالتی بازنده اصلی سرمایه‌گذار و مالک خط بود! اما پس از اجرای طرح‌ها به‌صورت EPC به‌صورت مثال توسط شرکت هم‌گروهی ما “فکورصنعت تهران” در مدت ۱۸ تا ۲۸ ماه ایجاد چندین کارخانه فرآوری کنسانتره در مجتمع‌های بزرگ معدنی کشور، عموم کارفرمایان از مزایا و ویژگی‌های این‌روش مطلع و از کوتاه‌تر شدن زمان اجرا و در نتیجه کسب فرصت‌های بیشتر از این روش استقبال کردند.»
مشابه مثال بالا با برون‌سپاری بهره‌برداری از کارخانه و استفاده از مجموعه متخصص و حرفه‌ای می‌توان علاوه‌بر مشرف بودن بر فرآیندهای مدیریتی و تولیدی، راندمان کارخانه را هم افزایش داد و کارفرما را به سود بیشتر نایل کرد. یکی از نشانه‌های افزایش راندمان، وجود سنگ‌آهن کمتر در باطله‌های کارخانه کنسانتره است که حاصل تسلط بر فرآیندهاست. مثلاً در یک کارخانه با ظرفیت دومیلیون تن کنسانتره در سال، کاهش نیم درصد آهن از دست رفته در باطله، عدد قابل‌توجهی نزدیک به ۲۵ میلیارد تومان صرفه‌جویی در سال است که می‌تواند بخش زیادی از هزینه‌ها را جبران سازد.
مدیرعامل شرکت راهبر فرآیند آریا بحث تسلط بهره‌برداران شرکت از ماشین‌آلات و تجهیزات را یادآور شد و افزود: «یک بهره‌بردار حرفه‌ای شناخت کاملی از ماشین‌آلات دارد و درواقع از دارایی‌های سرمایه‌گذاران محافظت می‌کند. ما بارها در صنایع مختلف شاهد بوده‌ایم که تجهیزات و ماشین‌آلات بسیار گران‌بهایی بر اثر عدم آگاهی به دانش و علم بهره‌برداری تخریب شده‌اند که با کمی دقت و سرمایه‌گذاری در آموزش و بهره‌برداری حرفه‌ای می‌شد از این اتفاقات پیشگیری کرد.»
به گفته او، ممکن است برون‌سپاری بهره‌برداری به یک مجموعه مشمول اندکی هزینه اضافه شود، اما بدون شک از محل صرفه‌جویی در بکارگیری قطعات، کاهش آهن در باطله و جلوگیری از توقف خط و افزایش تولید ناشی از آن منافع زیادی نصیب کارفرما خواهد شد. هم‌چنین از طریق این واگذاری به یک شرکت حرفه‌ای، فرصت توسعه کسب‌وکار برای کارفرما فراهم خواهد شد.
وی گفت: «این شرکت درصدد ارتقای شاخصهای عملیاتی مطابق با تولید کلاس جهانی (World-Class) با هدف حضور در بازارهای بین‌المللی است.»
هراتیان در ادامه وجود برخی مشکلات پیشرو را مورد اشاره قرار داد و خاطرنشان کرد که امروز یکی از اصلی‌ترین مشکلات تولیدکنندگان کنسانتره، بحث تأمین سنگ‌آهن به‌عنوان خوراک اصلی کارخانه است. متأسفانه براثر بی‌تدبیری و عدم‌تمرکز در تصمیم‌گیری در خصوص تأمین نیاز زنجیره فولاد، عملاً در تهیه خوراک به‌ویژه در جلال‌آباد با مشکل مواجه شده‌ایم.
خوراک کارخانه ما باطله‌های معدن جلال‌آباد است که متناسب با نرخ ارز آزاد و با نرخ جهانی سنگ‌آهن، محاسبه می‌شود ولی درفروش محصول، ما را موظف به پیروی از قیمت‌های دستوری می‌کنند، یعنی قیمت ورودی ما رو به افزایش ولی قیمت خروجی دستوری است! وی با تأکید بر این‌که امروز قیمت تمام شده سنگ کلوخه در جلال‌آباد بالاتر از قیمت فروش کنسانتره است، گفت: «با تمام این موانع و مشکلات، شرکت دولتی عرضه‌کننده سنگ‌آهن، از بهمن ماه سال گذشته بار ورودی کارخانه ما که سنگ باطله و کم‌عیار معدن است را قطع نموده است.»
مدیرعامل شرکت راهبر فرآیند آریا هم‌چنین موضوع قطع برق در فصل تابستان را مورد اشاره قرار داد و افزود: «مسئولین امر بایستی بدانند به دلیل نوع فرآیند تولید در کارخانه کنسانتره هر یک ساعت قطع برق حداقل سه ساعت از تولید می‌کاهد زیرا ساعتی قبل از قطع برق باید ورود سنگ را قطع کنیم و پس از وصل برق هم ساعتی طول می‌کشد تا به تولید پایدار برسیم.»
او در پایان درجواب به پرسشی که چه مطلب دیگری را لازم می‌داند مطرح کند پاسخ داد: «به نظرم می‌رسد اگر به‌دنبال بهبود، توسعه و شکوفایی میهن و جهان پیرامونی خود هستیم هر کس در اصلاح فردی “خود” کوشش نماید.»
شایان ذکر است، این شرکت در مجموع برای بالغ‌بر ۵۰۰ نفر اشتغال مستقیم و تقریباً دو برابر این تعداد اشتغال غیرمستقیم ایجاد کرده است.