شرکت «راهبر فرایند آریا» به عنوان یک مجموعه تخصصی بهره‌بردار در بخش معدن و صنایع معدنی، مسیر ارزش آفرینی و خلق ثروت را برای سایر شرکت های فعال در این بخش، هموار کرده است. گفت‌و‌گوی «اقتصاد کرمان» با دکتر حسن‌رضا حیدری مدیرعامل این مجموعه را می‌خوانید.
موضوع بهره‌برداری معادن و بهنیه‌سازی هزینه‌های ناشی از آن و بهره‌برداری از کارخانه‌های فرآوری و بازیافت باطله‌های کارخانه‌ها همیشه دغدغه صاحبان کارخانه‌های صنایع فولادی و معادن سنگ آهن است ، این موضوع همانند سایر موارد دیگر در ایران دارای راهکار شده و موجب رشد و توسعه گردیده است و نمونه تخصصی پیاده شده در ایران دارد. شرکت «راهبر فرایند آریا» از شرکت‌های همکار با فکور صنعت تهران، به عنوان یک مجموعه تخصصی بهره‌بردار، ارزش‌آفرینی می‌نماید.
فعالیت شرکت راهبر فرآیند آریا در ۲ بخش معدن‌کاری و بهره‌برداری و کارخانه‌های فرآوری کنسانتره سنگآهن و گندله‌سازی متمرکز است . در ادامه، گفت‌و‌گوی «اقتصاد کرمان» با دکتر حسن‌رضا حیدری مدیرعامل این مجموعه را می‌خوانید:
شرکت راهبر فرآیند آریا در سال ۱۴۰۲، چه دستاورد ویژه‌ای را داشته است؟
در سال ۱۴۰۲ واحد بازیافت باطله‌های فرآوری کارخانه کنسانتره سنگآهن فکور صنعت زرند با بهره‌برداری و مدیریت شرکت راهبر فرآیند آریا با ظرفیت سالانه ۲۵۰ هزار تن و اعتبار ۳۵۰ میلیارد تومان با حضور رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهوری، استاندار کرمان، نماینده مردم زرند در مجلس و مسئولان شهرستان در روز ۱۵ بهمن ۱۴۰۲ به بهره‌برداری رسید.
ورودی این کارخانه از محل باطله‌های خط اصلی و دپوی باطله سال‌های گذشته تامین می‌گردد و اتلاف در محصول تولیدی را به حداقل می‌رساند. این روش تولید باعث افزایش بازیابی سنگآهن و استفاده بهینه از مواد اولیه گردیده است. این کارخانه، همچنین دومین کارخانه بازیافت باطله کشور است که توسط شرکت فکور صنعت تهران با بروزترین تکنولوژی ساخته شده است و توسط شرکت تخصصی بهره‌برداری راهبر فرآیند آریا بهره‌برداری می‌گردد.
فرآیند این کارخانه‌های بازیافت باطله به چه صورت است؟
مهمترین دغدغه قرن ۲۱، مدیریت منابع طبیعی است، به گونه‌ای که ناسازگاری به وجود آمده در اثر فعالیت‌های اقتصادی جهان اصلاح شده و توازن نسبی در استفاده بهینه از طبیعت به‌وجود آید. اگر به دنبال آینده‌ای پایدار هستیم، باید علاوه بر یادگیری دانش پیشگیری و کاهش تولید باطله، روش‌های استفاده مجدد و بازیافت باطله‌ها را نیز ارتقا داده و در عمل به کار ببندیم. در میان فعالیت‌های صنعتی، استخراج معدن جزء بزرگترین کانون‌های تولید باطله است و ارتقاء بهره‌وری معادن، تاثیر بسزایی در کاهش باطله‌های معدنی و بهبود شرایط زیست‌محیطی خواهد داشت.
معادن از جمله صنایعی هستند که حجم بسیار بالایی از باطله را تولید می‌کنند. به عنوان مثال، به ازای هر تن مس استخراج شده، ۹۹ تن باطله تولید می‌شود؛ باطله معدنی طلا به مراتب بیشتر است، زیرا تنها ۲ تا ۳ گرم طلا از هر تن سنگ معدن متناظر با آن استخراج می‌شود. در کشورهای اتحادیه اروپا، به‌طور تقریبی سالانه بیشتر از ۲۳۰۰ میلیون تن باطله تولید می‌شود که در این میان ۲۶ درصد متعلق به فعالیت‌های معدنی است.
با توجه به اهمیت این موضوع و در خصوص باطله‌های معدنی مخصوصا سنگآهن، شرکت راهبر فرایند آریا(فکور صنعت) بازیافت این محصولات را به عنوان یک تعهد اجتماعی در دستور کار قرار داد و این دومین کارخانه تخصصی بازیافت باطله است که در کشور بر اساس طرح‌های دانش‌بنیان را ایجاد می‌نماید، اولین کارخانه نیز توسط شرکت فکور صنعت تهران در سایت چادرملو برای بازیافت باطله کارخانه چادرملو در سال ۱۳۹۱ طراحی و اجرا گردید که بهره‌برادری آن نیز بر عهده شرکت راهبر فرآیندآریاست.
این کارخانه‌ها از تکنولوژی جدایش مغناطیسی تر با شدت بالا(WHIMS) بهره می‌برند. در این کارخانه به منظور پرعیارسازی، در مرحله اول اسلاری به درام سپراتور منتقل می‌شود و محصول این فرآیند کنستانتره مگنتیتی سنگآهن می‌باشد.باطله حاصل از این مرحله در فرایند بازیافت به منظور تولید کنستانتره هماتیتی به سمت جداکننده مغانطیسی تر شدت بالا (WHIMS) هدایت شده و در نهایت محصول نهایی کارخانه از ترکیب کنسانتره مگنتیتی و هماتیتی حاصل می‌گردد. در گام بعد که آبگیری خوانده می‌شود، رطوبت محصول نهایی توسط فیلتردیسکی گرفته شده و محصول نهایی با کیفیت مناسب استحصال می‌گردد.
با توجه به کمبود منابع آب در منطقه دستیابی به بازیابی حداکثری آب در کارخانه‌های فرآوری از مسائل مهم پیش رو می‌باشد. احداث واحد آبگیری از باطله کارخانه جلال‌آباد با هدف کاهش مصرف آب در بهمن سال ۱۳۹۷ به پایان رسید و بهره‌برداری از آن در سال ۱۳۹۸ آغاز شد. با اجرای این طرح نرخ مصرف آب به ازای هرتن کنسانتره تولیدی به کمتر از ۰.۵ متر مکعب رسیده است. اجرای این طرح قدم موثری در کاهش مصرف انرژی و حفظ منابع طبیعی و محیط زیست منطقه بوده است.
برنامه‌ریزی کاری برای این توسعه به چه صورتی است؟
از آنجایی‌که معدن و صنایع معدنی به عنوان رکن مهم پیشرفت کشور از جهت بهبود فرایندها و افزایش بهره‌وری، نیازمند دیجیتال‌سازی و هوشمندسازی فرایندهای خود هستند، شرکت راهبر فرآیند آریا نیز از همان ابتدا حرکت در این مسیر را آغاز کرده و با سرعت و اهتمام جدی به‌دنبال استفاده از روندهای برتر تحولات دیجیتال در حوزه معدن و صنایع معدنی دنیاست.
ما می‌دانیم برای اجرای صحیح هوشمندسازی در صنایع معدنی باید ابتدا زیرساخت‌های لازم را ایجاد و سیستم‌های عملیاتی هوشمند مورد نیاز آن را پیاده‌سازی کنیم. همچنین باید دانش آنالیز و تحلیل داده‌های حاصل از این عملیات را ایجاد و از این طریق سیستم مدیریت هوشمند را به صورت یکپارچه استقرار دهیم تا بتوانیم بهره‌وری و استفاده بهینه از انرژی را در کارخانه‌های تحت بهره‌برداری خود، بالا ببریم.
تکنولوژی بروز، یادگیری سازمانی، منابع انسانی متخصص و باانگیزه، افزایش راندمان و کاهش ضایعات، کاهش مصرف آب و انرژی و افزایش بهره‌وری از ویژگی‌های بارز کارخانه‌هایی است که با مدیریت راهبر فرآیند آریا اداره می‌شوند. ما در کارخانه‌های تحت مدیریت این شعار را سرلوحه خود قرار داده‌ایم:
«هر روز بررسی، هر روز اقدام، هر روز پیشرفت»
در این راستا راهکارهای متعددی را در حوزه هوشمندسازی، نگهداری و تعمیرات، به کارگیری تکنولوژی‌های روز و حفظ و ارتقای سرمایه کارفرمایان در پیش گرفته‌ایم.
در زمینه معادن چه سیاستی را راهبر فرآیند آریا در پیش گرفته است؟
معادن جزء تفکیک‌ناپذیر این چرخه می‌باشد و در حال حاضر بیش از ۴ معدن و ۷ خط خردایش سنگآهن توسط مجموعه راهبر فرآیندآریا بهره‌برداری می‌شود. سیاست‌های کاری مجموعه به صورتی است که با سه مدل همکاری، در حوزه معادن فعالیت می‌کند :
- بهره‌برداری از معادن به عنوان پیمانکار
- بهره‌برداری از معادن همراه با سرمایه‌گذاری مشارکتی در حوزه توسعه معدن
- بهره‌برداری از معادن به صورت سرمایه‌گذاری تملیکی معدن
در حوزه معدن با پشتوانه دانشی که در گروه شرکت‌های ما و علی‌الخصوص در شرکت فکور صنعت تهران موجود است مجموعه برنامه توسعه معدن‌داری در استان‌های مستعد معدن علی‌الخصوص در استان کرمان در پیش رو دارد.
آیا در مسیر دستیابی به اهداف تولید، به ارتقای کیفی و فنی کارخانه‌های تحت بهره‌برداری خود نیز توجه می‌کنید؟
شرکت راهبر فرآیند آریا در راستای مأموریت خود جهت بهره‌برداری نوآورانه، بهره‌ور و سبز و برای جلب رضایت بیشتر کارفرمایان و سهامدارانش به‌دنبال ارتقای کیفی و فنی کارخانجات تحت بهره‌برداری خود نیز هست. در جهت تحقق این هدف، از سیستم‌های نوین مدیریتی و ابزارهایی مانندKAIZEN ، جلسات بررسی روزانه وQRT(Quick Response team) استفاده کرده‌ایم تا تولید و مدیریت کیفیت به بهترین شکل ممکن و در بالاترین سطح سیستم‌های مدیریت کیفیت و ۵S انجام شود.
همچنین برای مدیریت بهتر فرآیندها بررسی علل ریشه‌ای وقوع موارد عدم انطباق در فرآیندها و تجهیزات از روش‌های استاندارد حل مساله مانند RCA استفاده می‌گردد تا بتوانیم بهینه‌ترین و بهره‌ورترین حالت کاری را فراهم نماییم ، این موضوع به دلیل شرایط، پیچیدگی‌ها ، محدودیت‌ها و سختی‌هایی که امروز در این زنجیره داریم بیش از پیش مورد نیاز است.
در راهبر فرآیند آریا این اعتقاد وجود دارد که بهبود در ابعاد مختلف سازمان هرچند کوچک ، باید به طور مستمر وجود داشته باشد. بهبود مستمر با رویکرد کایزن به سرمایه‌گذاری زیاد احتیاج ندارد و اساس آن این است که بهبودها به مرور زمان ایجاد شوند، زیرا این باعث بهبود فرهنگ سازمان شده و سازمان را پیوسته پویا نگه می‌دارد.
نگاه راهبر فرآیند آریا به حفظ سرمایه کارفرمایان و کاهش هزینه‌ها چگونه است؟
شرکت راهبر فرآیند آریا با استفاده از نظام مدیریت کیفیت نوین، به دنبال بهره‌برداری بهره‌ور و تخصصی و کاهش هزینه‌های تولید به‌واسطه کاهش مصرف انرژی، کاهش خطا، بهره‌وری و توسعه نیروی انسانی، استفاده از دانش مهندسی نوین و همچنین استفاده بهینه از تجهیزات و جلوگیری از اتلاف منابع و استهلاک تجهیزات و نت مبتنی بر قابلیت اطمنینان (RCM)است. تحقق این امر سبب شده تا کارفرمایان مجموعه علاوه بر خدمات دریافتی، شاهد ارزش‌افزوده کاری و توسعه فنی کارخانه خود نیز باشند.
از سوی دیگر مدل فرآیندی ترسیم‌شده ما در زمینه پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت دانش در فرآیندهای سازمانی بر مبنای ارزش‌افزوده است و همین مزیت رقابتی ما محسوب می‌شود. ما با در نظر گرفتن مدل استراتژی مختص شرکت، دو دسته فرآیند برای خود در نظر گرفته‌ایم. دسته اول، فرآیندهای ارزش‌افزوده‌ای که برای ذینفعان سازمان در نظر گرفته شده‌اند و دسته دوم، فرآیندهای پشتیبانی که با تکیه بر شاخص‌های اثربخشی و کارایی به مجموعه برای دستیابی به ارزش‌افزوده بالا کمک می‌کنند.
آینده پیش روی شرکت «راهبر فرآیند آریا» را چگونه می‌بینید؟
فعالیت‌های شرکت راهبر فرآیند آریا به اقداماتی که تا کنون انجام داده است ختم نمی‌شود و شرکت، گسترش و عمق بخشی به برنامه‌های هوشمندسازی ، افزایش بهره‌برداری و مشارکت در توسعه خطوط بازیافت را در دستور کار دارد و در حال تدوین نظام‌های جدیدی در بستر فناوری اطلاعات و هوشمندسازی و به‌روزرسانی دانش‌های روز بهره‌برداری مانند سیستم‌های نوین نگهداری و تعمیرات ، مدیریت و توسعه فرآیندی است تا بتواند خروجی نهایی را بهینه‌تر سازد.
فعالیت‌های بهره‌برداری راهبر فرآیند آریا محدود به معدن‌داری ، بهره‌برداری و گندله‌سازی خطوط کنسانتره سنگآهن نمی‌باشد بلکه این مجموعه توانایی ارایه خدمات بهره‌برداری به کل زنجیره سنگآهن تا فولاد را داراست، با توجه به این توانایی، آینده شرکت را خدمت‌رسانی بیشتر و گسترده‌تری در زنجیره معدن و صنایع معدنی می‌دانیم.
در خصوص نگهداری از تجهیزات و سرمایه کارفرمایان نیز شرکت راهبر فرآیند آریا با تکیه بر آنالیز داده‌ها و اطلاعات، سه هدف عمده زیر را دنبال می‌کند:
- پیشگیری از توقفات و حوادث و تبعات حاصل از آنها
- اثربخشی اقدامات اصلاحی صورت گرفته روی تجهیزات
- مشارکت و همکاری تمامی اعضای سازمان در امر نگهداری و تجهیزات و کیفیت (TQM)
