سنگ‌آهن اولین ماده معدنی ازنظر میزان استخراج و محصولی استراتژیک در توسعه دنیای مدرن است. در سال ۲۰۲۲ تقاضا از جانب چین برای سنگ‌آهن کاهش یافت، هرچند این کاهش از جانب کشورهای اروپایی و آمریکایی و باهدف تحقق اهداف تحول دیجیتال و انرژی تا حدود زیادی جبران شد.
سنگ‌آهن در سال مالی ۲۰۲۲ در محدوده وسیعی بین ۸۷ تا ۱۶۳ دلار به ازای هر تن معامله شد. به‌ویژه، وقتی قیمت‌ها رو به افزایش بودند، بانک‌های مرکزی در مناطق مختلف جهان نرخ بهره را افزایش دادند، چین وارد موج‌های جدید از کرونا و محدودیت فعالیت‌های تجاری شد تا نزول دوباره قیمت‌ها، خوش‌بینی را از بازار سنگ‌آهن بگیرد.
| میزان تولید فولاد خام در دنیا |
| میزان تولید فولاد خام در چین |
| میزان تولید آهن خام در دنیا |
شکل ۱. میزان تولید آهن و فولاد خام در دنیا در مقایسه با چین در سه دهه اخیر (اعداد به هزار تن هستند)
در سال ۲۰۲۲ اروپا با چالش تأمین انرژی خانگی و صنعتی مواجه بود. به همین دلیل، کارخانه‌های فولادسازی بیشتر از تولید فولاد، به ذخیره سنگ‌آهن روی آوردند. جالب اینکه، میزان خرید سنگ‌آهن از جانب کشورهای اروپایی کاهش چندانی نسبت به سال قبل نداشت.
چالش‌های لجستیکی اصلی‌ترین مانع در تولید بیشتر در کشورهای شاخص استرالیا و برزیل بود و همین امر باعث کاهش صادرات سنگ‌آهن از جانب این کشورها شد. در مقابل تمام این تحولات و عقب‌نشینی‌های چین از تولید فولاد، این کشور همچنان به نرخ خرید بالای سنگ‌آهن در ۲۰۲۲ ادامه داد و به نظر می‌رسد سیاست مشابه و حتی قوی‌تری برای سال ۲۰۲۳ اتخاذ کند.
در این مقاله قصد داریم به روندهای تأثیرگذاری بپردازیم که وضعیت استخراج و بازار سنگ‌آهن امروزی را شکل داده‌اند. به‌ویژه، ۱۰ سال اخیر عرصه تحولاتی بنیادین در دنیای سنگ‌آهن، ساختار شرکت‌های فعال در آن و فناوری‌های جدید برای افزایش بهره‌وری در آن بوده است.
آمارهای شاخص در تولید سنگ‌آهن و فولاد
برای اقتصاد جهانی، فولاد تأثیرگذارترین فلز است. ترکیب فوق‌العاده از استحکام، شکل‌پذیری، تطبیق‌پذیری، قابلیت بازیافت بالا، و هزینه پایین در تولید، فولاد را به فلزی ایدئال در ساخت‌وساز، حمل‌ونقل، ماشین‌آلات و بسیاری صنایع دیگر تبدیل کرده‌اند.
بر اساس گزارش انجمن جهانی فولاد، تولید فولاد خام از سال ۲۰۰۰ تاکنون، بیشتر از ۲ برابر رشد کرده است. این رشد ۱۲۱ درصدی در بازه سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ بیشتر متأثر از رشد ۶۷۵ درصد تولید فولاد در چین بوده است (بیشتر از ۸۵ درصد رشد در تولید، مرتبط با چین است).
هم‌زمان با رشد تولید فولاد، استخراج جهانی سنگ‌آهن نیز به‌شدت افزایش‌یافته و آهن فرآوری شده از ۹۷۰ میلیون تن در سال ۲۰۰۰ به بیش از ۲.۶ میلیارد در سال ۲۰۲۲ رسیده است. استرالیا همچنان بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ‌آهن فرآوری‌شده، با ۳۷ درصد کل، و برزیل و چین با ۴۰۵ و ۳۵۱ میلیون تن دنباله‌رو آن هستند.
معاملات سنگ‌آهن
جدول زیر خلاصه‌ای از میزان صادرات و واردات شاخص در بازه ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ را نمایش می‌دهد. در یک دهه گذشته، چین با واردات ۶۹ درصد سنگ‌آهن جهان از مسیر دریایی، همچنان بزرگ‌ترین خریدار این کالا است. ژاپن با ۷.۵ درصد، کره جنوبی با ۴.۸ درصد و آلمان با ۲.۷ درصد در رده‌های بعدی قرار دارند. این اعداد نشانگر قدرت کشورهای آسیایی در بازار فولاد و سنگ‌آهن هستند.
جدول ۱. تغییرات صادرات و واردات سنگ‌آهن در کشورهای مطرح این محصول در بازه ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸
| کشور | سال ۲۰۱۲ (میلیون تن) | سال ۲۰۱۸ (میلیون تن) |
| واردات سنگ‌آهن | ||
| چین | ۷۴۵ | ۱۰۸۰ |
| ژاپن | ۱۳۱ | ۱۲۰ |
| صادرات سنگ‌آهن | ||
| استرالیا | ۴۹۲ | ۸۵۰ |
| برزیل | ۳۲۷ | ۳۹۰ |
| آفریقای جنوبی | ۵۴ | ۶۴ |
| کانادا | ۳۵ | ۴۸ |
| اوکراین | نامشخص | ۳۷ |
ازنظر تناژ، واردات سنگ‌آهن به چین از ۷۴۵ میلیون تن در سال ۲۰۱۲ به ۱۰۶۹ میلیون تن در سال ۲۰۱۹ تغییر کرده است. مبدأ اصلی این محموله‌ها، استرالیا، برزیل، آفریقای جنوبی، کانادا و هند بوده است. بخصوص، سه شرکت معدنی Rio Tinto، Vale و BHP بیشتر از ۸۰ درصد تولید را در سال‌های اخیر به خود اختصاص داده‌اند.
ذخایر و منابع سنگ‌آهن دنیا
کشورهای شاخص در تولید سنگ‌آهن، به پشتوانه ذخایری که در چند دهه اخیر کشف کرده‌اند، اقدام به برداشت‌های بیشتر نموده‌اند. بر اساس مطالعات زمین‌شناسی سال ۲۰۲۰، استرالیا بزرگ‌ترین ذخایر قابل‌برداشت سنگ‌آهن، فرآوری نشده و حاوی آهن، دنیا را دارد.
روسیه و برزیل کشورهای بعدی در این رتبه‌بندی هستند؛ با این توضیح که نسبت به‌اندازه ذخایر، روسیه کمترین برداشت را از معادن سنگ‌آهن خود داشته است. همچنین، گرید ذخایر سنگ‌آهن در روسیه نسبتاً بالاتر از کشورهای دیگر چون استرالیا، چین و برزیل است. چین و هند دو کشور با سریع‌ترین روند تحول در تولید فولاد و نیازمند به سنگ‌آهن به‌عنوان ماده خام هستند که انتظار می‌رود در سال‌های آتی با چالش کمبود مواد معدنی اولیه روبرو شوند.
جدول زیر خلاصه‌ای از تحقیقات زمین‌شناسی در نقاط مختلف جهان برای تقریب میزان ذخایر سنگ‌آهن است. با این توضیح که، کشورهایی مانند ایران و بخش قابل‌توجهی از غرب آفریقا همچنان دست‌نخورده‌اند و مطالعات اولیه درباره امکان وجود ذخایر عظیم سنگ‌آهن در آن‌ها، به‌تازگی شروع شده‌اند.
جدول ۲. رتبه‌بندی کشورهای مطرح در تولید سنگ‌آهن و میانگین گرید سنگ‌آهن هر کشور
| رتبه | کشور | میانگین گرید ذخایر (درصد سنگ‌آهن) | میزان ذخایر سنگ‌آهن (میلیون تن) | |
| مقدار آهن قابل‌برداشت | سنگ‌آهن فرآوری نشده | |||
| ۱ | استرالیا | ۴۷.۹ | ۲۳۰۰۰ | ۴۸۰۰۰ |
| ۲ | برزیل | ۵۱.۷ | ۱۵۰۰۰ | ۲۹۰۰۰ |
| ۳ | روسیه | ۵۶.۰ | ۱۴۰۰۰ | ۲۵۰۰۰ |
| ۴ | چین | ۳۴.۵ | ۶۹۰۰ | ۲۰۰۰۰ |
| ۵ | اوکراین | ۳۵.۴ | ۲۳۰۰ | ۶۵۰۰ |
| ۶ | کانادا | ۳۸ | ۲۳۰۰ | ۶۰۰۰ |
| ۷ | هند | ۶۱.۸ | ۳۴۰۰ | ۵۵۰۰ |
| ۸ | آمریکا | ۳۳.۳ | ۱۰۰۰ | ۳۰۰۰ |
| ۹ | ایران | ۵۵.۶ | ۱۵۰۰ | ۲۷۰۰ |
| ۱۰ | قزاقستان | ۳۶.۰ | ۹۰۰ | ۲۵۰۰ |
| ۱۱ | سوئد | ۴۶.۲ | ۶۰۰ | ۱۳۰۰ |
| ۱۲ | آفریقای جنوبی | ۶۲.۷ | ۶۹۰ | ۱۱۰۰ |
| کشورهای دیگر | ۵۲.۸ | ۹۵۰۰ | ۱۸۰۰۰ | |
| مجموع جهانی | ۴۷.۶ | ۸۱۰۰۰ | ۱۷۰۰۰۰ | |
کشورها باقابلیت بالا برای تبدیل‌شدن به هاب‌های سنگ‌آهن
نکته قابل‌توجه درباره جدول بالا، کیفیت بسیار بالای سنگ‌آهن ایران و میزان برداشت کم از ذخایر آن است. کشورهای دیگری چون قزاقستان تا چند سال گذشته روندی مشابه را در پی گرفته بودند (عدم برداشت چشم‌گیر از منابع) تا اینکه شرکت‌های بزرگی چون Rio Tinto شروع به استخراج مشترک از ذخایر این کشورها کردند.
علاوه بر این، محققان و کارشناسان بخش توسعه صنایع معدنی بر این باورند که غرب آفریقا سرشار از ذخایر سنگ‌آهن هماتیت است که قابلیت تبدیل‌شدن به کانون ابر معادن سنگ‌آهن را دارد. بنا بر این تحقیقات، یک منبع عظیم ۲۰ میلیارد تنی در غرب آفریقا واقع است که هنوز استخراج چندانی از آن صورت نگرفته است.
بزرگ‌ترین عملیات استخراج سنگ‌آهن فعال
شکل زیر نمایشی از وسعت عملیات استخراج سنگ‌آهن در کشورهای مختلف دنیا است.
شکل ۲. پراکندگی تولید سنگ‌آهن در نقاط مختلف جهان
عملیات معدنی در اکثر کشورها در ده سال گذشته رشد کرده است و متناظر با آن، قیمت فرآوری سنگ‌آهن نرخی نزولی داشته تا شرکت‌هایی چون BHP و Rio Tinto در ده سال گذشته به غول‌های تجاری در دنیای صنایع معدنی بدل شوند.
شکل ۳. مقایسه هزینه فرآوری سنگ‌آهن در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۲۰
استرالیا
در ۴۰ سال گذشته استرالیا جزء بزرگ‌ترین کانون‌های تولید سنگ‌آهن در دنیا بوده است. در ده سال گذشته، استرالیا تولیدی با میانگینی برابر با ۴۰ درصد از کل تولید جهان را به خود اختصاص داده است. تمرکز اصلی شرکت‌های معدنی فعال در این کشور، بهینه‌سازی روش‌های استخراج و فرآوری، خودکارسازی عملیات معدنکاری و استخراج حداکثری از منابع کشف‌شده بوده است.
شروع دوران مدرن و شکوفایی استخراج سنگ‌آهن در استرالیا، سال ۱۹۶۰ و پس از کشف منابع عظیم سنگ‌آهن Pilbara در غرب استرالیا بود که تقریباً ۹۷ درصد کل ذخایر سنگ‌آهن این کشور را در خود جای‌داده است. این منطقه از کشور بسیار خشک و با آب‌وهوایی خشن است و استخراج در محیط آن جزء چالش‌های زیرساختی در استخراج از سایت‌های معدنی است.
یک شرکت معدنی که اولین محموله‌های سنگ‌آهن استرالیا را در سال ۱۹۶۵ به ژاپن ارسال کرد Glodsworthy Mining Ltd بود که بعدها توسط BHP اکتساب شد. در ادامه، شرکت Hamersley Iron Pty در سال ۱۹۶۶ وارد این عرصه شد که آن نیز بعدها توسط شرکت Rio Tinto اکتساب گردید. درواقع، سیاست اصلی کشور استرالیا در استخراج سنگ‌آهن، برون‌سپاری منابع و ارائه قدرت به شرکت‌های بزرگ و استخراج مشارکتی با آن‌هاست.
بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال کنونی در استرالیا
در حال حاضر، بخش سنگ‌آهن استرالیا در دست شرکت‌های بزرگی چون Rio Tinto، BHP، Fortescue Metals Group و Roy Hill Iron Ore است. کشف ذخایر جدید از سنگ‌آهن‌های هماتیت و گوتیت در منطقه Marra Mamba بر قدرت استرالیا در بازار سنگ‌آهن خواهند افزود. در این مناطق نیز شرکت‌های بزرگ فعالیت‌های اکتشافی و ایجاد زیرساخت‌های موردنیاز برای سایت‌های معدنی را آغاز کرده‌اند.
در بخش لجستیک نیز، شرکت‌های Rio Tinto و BHP بسیار فعال‌اند و بندرگاه‌های اختصاصی زیادی را در نواحی ساحلی استرالیا ایجاد کرده‌اند. با این برون‌سپاری‌های بین‌المللی، استرالیا ازیک‌طرف به قدرت غالب جهان در تولید سنگ‌آهن تبدیل‌شده، و از طرف دیگر سرمایه‌گذاری خارجی در بخش زیرساخت، تجهیز بندرها و مسیرهای ریلی و جاده‌ای و بسیاری موارد دیگر را رونق داده است.
تمام معادن شرکت‌های مختلف در استخراج سنگ‌آهن استرالیا از نوع روباز هستند و استخراج توسط روش‌های حفاری و انفجار صورت می‌گیرد. به‌ویژه، سیاست اکثر شرکت‌ها در استرالیا، فرآوری کمتر و استفاده از روش‌های خرد سازی، زینترینگ نرمه‌های سنگ‌آهن و تولید گندله است. بااین‌حال، ذخایر جدیدی که در سال ۲۰۲۲ یافت شده‌اند گریدهای بسیار پایین‌تری دارند و برای تولید محصول باقابلیت صادرات به فرآوری بیشتری نیاز است.
جدول ۳. میزان فعالیت شرکت‌های معدنی شاخص در عملیات استرالیا
| شرکت | عملیات | تناژ تقریبی (به میلیون تن) | محصولات |
| Rio Tinto | Pilbara | ۳۲۷ | کلوخه و نرمه سنگ‌آهن |
| FMG | Pilbara | ۲۳۸ | کلوخه و نرمه سنگ‌آهن |
| Roy Hill Iron Ore | Pilbara | ۱۶۷ | کلوخه و نرمه سنگ‌آهن |
| SIMEC Mining | Middleback Ranges | ۶۰ | کلوخه و نرمه سنگ‌آهن |
| Atlas Iron | Pardoo, Wodgina, Abydos | ۱۰ | نرمه و گندله سنگ‌آهن |
برزیل
برزیل دومین صادرکننده سنگ‌آهن در دنیا است. بیشترین ذخایر سنگ‌آهن برزیل در منطقه آمازون و ناحیه Para و Minas Gerais واقع‌شده‌اند. بزرگ‌ترین سایت معدنی این کشور Carajas در ناحیه Para است که اکثریت حق استخراج آن را شرکت عظیم Vale در اختیار دارد.
دومین سایت معدنی سنگ‌آهن برزیل Samarco Alegria است که در ناحیه Minas Gerais واقع‌شده است. بهره‌برداری از این معدن به‌صورت مشترک توسط دو شرکت بزرگ Vale و BHP انجام می‌گیرد. Vale بزرگ‌ترین شرکت معدنی در برزیل است که حق بهره‌برداری از ۱۴ میلیارد تن ذخایر سنگ‌آهن این کشور را دارد. واقعه شکسته شدن سد ضایعات Samarco در سال ۲۰۱۵ یکی از بدترین فجایع معدنی چند ده سال اخیر بوده که صدمات زیادی به اعتبار و عملیات شرکت Vale زده است.
واقعه Samarco و یک حادثه معدنی دیگر، بازهم برای شرکت Vale، در سال ۲۰۱۹ ضربه شدیدی به صنعت سنگ‌آهن برزیل زد و میزان تولید کشور را از ۴۶۰ میلیون تن در ۲۰۱۸ به حدود ۳۰۰ میلیون تن در ۲۰۲۰ رساندند.
اصلی‌ترین شاخصه ذخایر سنگ‌آهن شرکت Vale، گرید بالای آن، حدود ۶۵ تا ۶۶ درصد و کیفیت آن در مقایسه با میانگین ۶۲ درصدی در استرالیا، است. Vale نیز، مشابه با شرکت‌های Rio Tinto و BHP، یک سیستم لجستیک دریایی تحت عنوان Valemax دارد که بخش اعظمی از صادرات شرکت به چین را پوشش می‌دهد. علاوه‌براین، سیاست اصلی شرکت در سال‌های اخیر تأسیس کارخانه‌های فرآوری در کشورهای مالزی و چین برای کاهش هزینه‌ها و چابک سازی هسته اصلی سازمان است.
چین
در حال حاضر، چین اصلی‌ترین بازیگر در دنیای سنگ‌آهن و فولاد است. سالانه بیشتر از ۱ میلیارد تن سنگ‌آهن از کانون‌های مختلف به چین صادر می‌شود که ۹۸ درصد آن در کارخانه‌های فولادسازی کشور مصرف می‌شود.
در سال ۲۰۱۱، چین یک رکورد تاریخی در استخراج سنگ‌آهن را تجربه کرد و به رقم ۶۶۵ میلیون تن رسید. بااین‌حال، هزینه‌های بالا در استخراج این حجم، باعث تغییر سریع روند و سیاست‌های کشور در تولید سنگ‌آهن شد. نکته بارز درباره سنگ‌آهن چین، گرید بسیار پایین سنگ‌آهن آن و نیاز به مراحل پرهزینه و طولانی‌تر فرآوری آن است.
بر اساس تحقیقات زمین‌شناسی، میزان ذخایر سنگ‌آهن چین در حدود ۲۰ میلیارد تن است (اگرچه گزارش‌های داخلی از اعداد بزرگ‌تر از ۷۰ میلیارد تن سخن می‌گویند). ازآنجاکه گرید این ذخایر در محدوده ۳۴.۵ درصد است، میزان آهن قابل‌برداشت در چین را ۶.۹ میلیون تن تخمین زده‌اند. همچنین، در چین انواع مختلف از سنگ‌آهن، هماتیت، سیدریت، لیمونیت، مگنتیت و …، استخراج می‌شود.
۶ استان از چین، در حدود ۷۹ درصد از کل ذخایر سنگ‌آهن چین را در خود دارند. بزرگ‌ترین شرکت فعال در چین، شرکت Ansteel Mining در استان Liaoning است که ظرفیتی ۵۴.۵ میلیون تنی دارد. در رده دوم Hesteel Mining در استان Hebei است که در حدود ۳۸.۳ میلیون تن در سال سنگ‌آهن استخراج می‌کند. شرکت‌های Beijing Huaxia Jianlin، Panzhihua Steel Mining و Tisco Mining در رده‌های بعدی از قدرت استخراج در معدن قرار دارند.
یک شاخصه اصلی درباره چین، وجود طیف بسیار وسیعی از شرکت‌های فعال در استخراج معدن است. برعکس برزیل و استرالیا که چند شرکت بزرگ اکثریت حق استخراج را در اختیار دارند، در چین ۸ شرکت بزرگ آن، تنها ۲۰ درصد از کل استخراج سنگ‌آهن را به خود اختصاص داده‌اند.
همچنین، در چین روش‌های فرآوری و پرعیارسازی به‌دفعات زیاد و طولانی‌مدت پیاده‌سازی می‌شوند، زیرا عیار سنگ‌های آهن بسیار پایین است. تولید کنسانتره سنگ‌آهن در چین بسیار باب است و شرکت‌های فولادسازی سرمایه‌گذاری‌های زیادی در تولید کنسانتره داشته‌اند. به‌ویژه، دولت چین اصلی‌ترین بازیگر و تصمیم‌گیرنده غالب در جریان‌های اقتصادی و عملیاتی در بخش معدن است.
فناوری‌های روز مورداستفاده در شرکت‌های تولیدکننده سنگ‌آهن
اگرچه اکثریت مردم فعالیت‌های معدنی را در قالب یک رویکرد روتین حفاری و حمل مواد به کارخانه‌های تولید محصولاتی چون فولاد می‌دانند، سال‌های اخیر نقطه چرخش صنعت به سمت فناوری‌های نوین و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی به دلیل عملیات معدنی بوده است.
برای سازگاری با سیاست‌های زیست‌محیطی جدید، تأمین نیاز فزاینده جهان، افزایش سطح امنیت در سایت‌های معدنی، کاهش هزینه‌ها و ارتقاء بهره‌وری و حفظ مزیت‌های رقابتی، شرکت‌های معدنی بزرگ سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در نوآوری، تولید و استفاده از فناوری داشته‌اند. در ادامه به شاخص‌ترین فناوری‌های مورداستفاده در شرکت‌های تأمین‌کننده سنگ‌آهن جهان می‌پردازیم.
خودروهای خودکار
شرکت‌های بزرگی چون Caterpillar، Sandvik، Komatsu و Atlas Copco دو دهه اخیر را بر سر تولید خودروهای خودکار و تأمین نیاز شرکت‌های معدنی پیشرو در استفاده از فناوری چون Rio Tinto در رقابت بوده‌اند. در سال ۲۰۰۸، Rio Tinto بالغ‌بر ۸۰ کامیون خودکار را برای استفاده در سایت‌های سنگ‌آهن استرالیا خریداری کرد که منجر به افزایش چشم‌گیری در بهره‌وری این سایت‌ها شدند.
پس‌ازاین موفقیت، شرکت‌های بزرگ دیگر نیز به استفاده از خودروهای خودکار روی آوردند و این رویکرد به یک جریان پایدار تبدیل شد. این خودروها بهبودهای زیادی در افزایش امنیت در معادن زیرزمینی و مناطق پرخطر ایجاد کرده‌اند و تا حدود زیادی آسیب‌های جانی در معادن را کاهش داده‌اند.
در سال ۲۰۱۴، Rio Tinto بهره‌برداری از بزرگ‌ترین ربات خودکار خود که یک قطار هوشمند است و ۹۴۰ میلیون بر روی طراحی و تولید آن سرمایه‌گذاری کرده بود را آغاز کرد. این قطار ۲.۴ کیلومتری، ۲۴۰ واگن دارد و با استفاده از هوش مصنوعی و کنترل از راه دور هدایت می‌شود.
فناوری رباتیک
تجهیزات رباتیک، با عملکردی دقیق محصول هوش مصنوعی، امروزه بخش عظیمی از فعالیت‌های معدنی مانند حفاری، انفجار، بارگیری و رصد سایت‌های معدنی را با کمترین خطا انجام می‌دهند. برای مثال، به‌منظور کنترل کیفیت سنگ‌آهن تولیدی خود، Rio Tinto دو ربات هوشمند را در سال ۲۰۱۳ از آلمان خریداری کرده که در کنار تجهیزات تغذیه‌ای زیاد قابل‌استفاده‌اند و تحلیل‌های دقیقی از ساختار کانی‌شناسی و فیزیکی سنگ‌آهن نمونه ارائه می‌دهند.
یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای رباتیک در معادن، استفاده از ربات‌ها در عملیات نجات است. حوادثی چون حرکت زمین، انتشار گازهای خطرناک و گردوغبار معدنی ازجمله خطراتی هستند که ربات‌ها می‌توانند نقش تأثیرگذاری در کنترل آن‌ها داشته باشند. در زمان رخداد حوادث معدنی، عامل انسانی به دلایل متعددی مانند احتمال ریزش بیشتر، آلودگی شدید محیط و …، امکان ورود به منطقه حادثه را ندارند. ربات‌ها بهترین گزینه برای کمک‌رسانی سریع بدون به خطر انداختن تعداد بیشتری از نیروی انسانی هستند.
مراکز عملیات با فرایندهای کنترل از راه دور
یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها در دوران همه‌گیری کرونا، توقف عملیات به دلیل محدودیت‌ها و عدم استفاده از نیروی انسانی در بخش‌های مختلف معدن بود. عملیات با کنترل از راه دور یک رویکرد بهینه برای شرایطی این‌چنین و وضعیت‌هایی است که نیروی انسانی امکان دسترسی و فعالیت در محیط معدنی را ندارد.
Rio Tinto اولین شرکتی بود که با چنین فرایند نوینی سازگار شد. در سال ۲۰۱۰، این شرکت مرکز عملیاتی Perth را راه‌اندازی کرد که امکان رصد و کنترل تمام بخش‌های عملیاتی در منطقه Pilbara را ممکن می‌ساخت. رویکرد مشابهی در سال ۲۰۱۳ و توسط شرکت معدنی BHP اتخاذ شد و چندین سایت معدنی آن در منطقه Pilbara با این سیستم تجهیز گردید.
علاوه بر این راهکارهای فناوری شاخص، موارد زیر از محصولات اصلی دیجیتالی شدن صنایع معدنی هستند که نقشی کلیدی در توسعه پایدار معادن را بازی می‌کنند:
- فناوری تجسم داده‌های مکانی: واقعیت مجازی، همزادهای دیجیتال، پرینترهای سه‌بعدی و روش‌های ساخت افزایشی
- سیستم‌های برداشت و تحلیل اطلاعات جغرافیایی (GIS)
- یادگیری ماشین و هوش مصنوعی: ابزارهایی برای تحلیل داده‌های معدنی و تصمیم‌گیری
جمع‌بندی:
با نگاهی به آنچه در ۱۰ سال اخیر بر صنعت سنگ‌آهن گذشته می‌توان چنین نتیجه گرفت که روند افزایشی در بخش تقاضا همچنان ادامه دارد و کاهش گرید سنگ‌آهن و نیاز به فرآوری بیشتر اصلی‌ترین چالش پیش روی شرکت‌های معدنی است.
از طرفی، شرکت‌های بزرگی چون Rio Tinto و BHP، فناوری را اهرم سازگاری با تغییرات و حفظ پایداری در توسعه خود کرده‌اند و سرمایه‌گذاری و دوراندیشی در موضوعات مرتبط با فناوری، اصلی‌ترین سیاست توسعه‌ای شرکت‌های شاخص در تولید سنگ‌آهن‌اند.
همچنین، با نگاهی به داده‌ها و روندهای اکتساب و استخراج می‌توان چنین برداشت کرد که شرکت‌های بزرگ و غالب در بازار سنگ‌آهن به اتحادیه‌هایی قدرتمند با اهداف مشترک عملیاتی بدل شده‌اند که با ایجاد ائتلاف‌های دوجانبه، قدرتی دوچندان برای تصاحب بازار و مجوزهای استخراج در مناطق مختلف جهان را به دست می‌آورند.
درنهایت، خصوصی‌سازی یک عامل مؤثر در رشد شرکت‌های معدنی و ایجاد امکان فعالیت در طیف گسترده‌تری از دنیای استخراج سنگ‌آهن است. شرکت‌هایی که وابسته به سیاست‌های دولتی هستند استقلال توسعه‌ای لازم را ندارند و هرگونه سناریو توسعه را منوط به تصمیمات بالادستی و زمان‌بر می‌بینند.
کلمات کلیدی:
سنگ‌آهن – فرآوری – فولاد – استخراج سنگ‌آهن
منابع:
